Τα νησιά του Ιονίου βρίσκονται στο Ιόνιο Πέλαγος στη δυτική περιοχή της Ελλάδας. Περιλαμβάνουν Η Κέρκυρα, Παξοί, Λευκάδα, Ιθάκη, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος, και Τα Κύθηρα. Αυτά είναι τα μεγαλύτερα νησιά της αλυσίδας του Ιονίου, αλλά υπάρχουν και μικρότερα νησιά όπως Αντικύθηρα, Αντίπαξοι, Ερείκουσα, Μαθράκι, Όθωνοι, Μεγανήσι και Στροφάδες. Οι προορισμοί αυτοί είναι γνωστοί για το εύκρατο κλίμα, τις όμορφες παραλίες και τα ιστορικά αξιοθέατα.
Ιστορική σημασία των Ιονίων Νήσων
Ιστορικά, τα Επτάνησα είναι το μόνο μέρος του ελληνικού κόσμου που δεν έπεσε στα χέρια των Οθωμανών μετά το 1453, όταν η Κωνσταντινούπολη και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπεσαν. Δεν υπάρχει πουθενά άλλο παρόμοιο στην Ελλάδα από κοινωνική και αρχιτεκτονική άποψη.
Από τον 13ο αιώνα και μετά, τα Ιόνια Νησιά έγιναν σταδιακά μέρος του βενετικού κράτους. Υπήρχαν πολλές πολιτικές αναταραχές στην περιοχή εκείνη την εποχή, συμπεριλαμβανομένων των απειλών από τους Νορμανδούς, μεταξύ άλλων. Τα Ιόνια Νησιά πέρασαν σταδιακά στους Βενετούς και θα παραμείνουν υπό βενετικό έλεγχο για περισσότερους από 6 αιώνες.
Μετά την πτώση του Βυζαντίου, οι Οθωμανοί προσπάθησαν να επεκταθούν προς τα δυτικά και να ελέγξουν τα Βαλκάνια. Προσπάθησαν ξανά και ξανά να καταλάβουν τα Ιόνια νησιά, λόγω της στρατηγικής τους θέσης. Ωστόσο, οι Βενετοί οχύρωσαν τις πόλεις του Ιονίου με ισχυρές άμυνες, και για καλό λόγο. Ήθελαν να σταματήσουν την επέκταση προς τα δυτικά. Αν οι Οθωμανοί είχαν καταλάβει τα Ιόνια νησιά, είναι πιθανό να συνέχιζαν να κινούνται προς τα δυτικά για να κυριαρχήσουν στην Ιταλία, τη Βενετία και ίσως στην υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα νησιά του Ιονίου ακολούθησαν τις τάσεις της Ιταλικής Αναγέννησης, ακολουθώντας τις δυτικοευρωπαϊκές τάσεις της κοινωνίας, της εκπαίδευσης, της τέχνης και της αρχιτεκτονικής. Δεν έμοιαζαν καθόλου με την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα ή τα νησιά του Αιγαίου (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, κ.λπ.). Η Κέρκυρα, για παράδειγμα, έχει αξιοσημείωτα διαφορετική αρχιτεκτονική από την υπόλοιπη Ελλάδα γι' αυτό το λόγο. Είναι το μόνο μέρος που μπορείτε να δείτε αυτές τις αλλαγές, επειδή ένας σεισμός το 1953 κατέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά τις πόλεις στα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου.
Η Ελλάδα πριν την Ελλάδα
Από τον 13ο αιώνα, τα Επτάνησα έγιναν σιγά-σιγά μέρος της Δημοκρατίας της "Serenissima" και ακολούθησαν τις δυτικοευρωπαϊκές εξελίξεις σε κάθε τομέα - πολιτική, οικονομία, κοινωνική ζωή και τον πολιτισμό τους. Συνδυάζοντας τις βυζαντινές παραδόσεις με το ιταλικό πνεύμα της Αναγέννησης, δημιούργησαν έναν μοναδικό επτανησιακό/επτανησιακό πολιτισμό που ήταν μοναδικός για τον ελληνικό κόσμο της εποχής. Ταυτόχρονα όμως κράτησαν ζωντανό το ελληνικό εθνικό πνεύμα και το ορθόδοξο δόγμα.
Τον 19ο αιώνα, τα Ιόνια Νησιά βρίσκονταν στην ακμή τους και ίδρυσαν το πρώτο αυτόνομο ελληνικό κράτος της νεότερης περιόδου, το οποίο ονομάστηκε Επτανησιακή Δημοκρατία (1800). Το 1815, έγινε η Ενωμένη Πολιτεία των Ιονίων Νήσων (Ιόνιος Πολιτεία) και αποτέλεσε κρατική οντότητα στην Ευρώπη. Για το λόγο αυτό, τα Ιόνια Νησιά αποτέλεσαν μια "Ελλάδα πριν από την Ελλάδα", διότι η υπόλοιπη Ελλάδα απελευθερώθηκε από τους Οθωμανούς μόλις το 1830. Το 1864, μετά τη Συνθήκη του Λονδίνου, το Ιόνιο Κράτος ενώθηκε με την Ελλάδα.
Ιστορική πόλη της Κέρκυρας
Όταν επισκέπτεστε την πόλη της Κέρκυρας, ανάμεσα σε πολλά ενδιαφέροντα κτίρια, αξίζει να δείτε το Ιόνιο Κοινοβούλιο, όπου ψηφίστηκε η ένωση των νησιών του Ιονίου με την υπόλοιπη Ελλάδα. Το κτίριο είναι χτισμένο σε νεοκλασικό στυλ και βρίσκεται κοντά στο Δημαρχείο της πόλης της Κέρκυρας και στην πλατεία Σπιανάδα.
Κυρίως οι εξαιρετικά σημαντικές οχυρώσεις (προηγμένες για τη στρατιωτική αρχιτεκτονική της εποχής), αλλά και τα ιστορικά κτίρια, τα παλάτια και οι εκκλησίες στο ιστορικό κέντρο της πόλης της Κέρκυρας, είναι ο λόγος για τον οποίο η πόλη της Κέρκυρας έχει τη διάκριση UNESCO Heritage.
Πάσχα στην πόλη της Κέρκυρας
Η πόλη της Κέρκυρας είναι ένα από τα καλύτερα μέρη για να γιορτάσετε το Πάσχα στην Ελλάδα. Το Μεγάλο Σάββατο, οι εορτασμοί ξεκινούν στις 6:00 το πρωί σε ένα μοναδικό τελετουργικό που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Πραγματοποιείται ένας τεχνητός σεισμός που αναπαριστά τον σεισμό της Ανάστασης.
Το Σάββατο, τα λείψανα του Αγίου Σπυρίδωνα, του προστάτη του νησιού, περιφέρονται στην πόλη μαζί με τον Επιτάφιο. Αυτό γίνεται για να τιμηθεί ο Άγιος Σπυρίδων που έσωσε το νησί από την πείνα. Όλες οι τελετουργίες στην Κέρκυρα έχουν ισχυρές βυζαντινές ρίζες, που επιβιώνουν μέχρι σήμερα μέσω της Βενετίας.
Στις 11:00 το πρωί του Σαββάτου γίνεται το λεγόμενο "πρώτο Πάσχα", όπου όλοι οι ντόπιοι και οι επισκέπτες συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία για να πετάξουν από τα μπαλκόνια τους μεγάλες πήλινες στάμνες που ονομάζονται "botides" γεμάτες με νερό. Όλες οι καμπάνες της εκκλησίας χτυπούν καθώς πέφτουν οι στάμνες. Οι ρίζες αυτής της παράδοσης προέρχονται από τους Βενετσιάνους, οι οποίοι έσπαζαν τις παλιές στάμνες την παραμονή της Πρωτοχρονιάς για να φέρουν καλή τύχη στο νέο έτος. Σήμερα, ακόμη και κομμάτια από τις σπασμένες στάμνες παίρνονται στο σπίτι για καλή τύχη.
Το βράδυ του Σαββάτου στις 10:00 γίνεται η καθολική πασχαλινή λειτουργία. Στις 11:00 αρχίζει η ορθόδοξη λειτουργία της Ανάστασης. Η κορύφωση της βραδιάς είναι τα μεσάνυχτα, την ώρα της Ανάστασης. Μετά τη λειτουργία, ντόπιοι και επισκέπτες τρώνε μια ειδική σούπα που ονομάζεται "τσιλιχούρδα" και τοπικό κρασί. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα, όπου το ψήσιμο του αρνιού είναι δημοφιλές, στην Κέρκυρα είναι πιο σύνηθες την Κυριακή του Πάσχα να τρώτε αυγά και λεμόνι (αβγολέμονο).
Άγιος Σπυρίδων στην Κέρκυρα
Στην Κέρκυρα, ο Άγιος Σπυρίδων είναι γνωστός ως "ο Άγιος ". Ήταν Κύπριος και δεν έζησε ποτέ στην Κέρκυρα, αλλά το σώμα του μεταφέρθηκε εδώ το 1453 για ασφάλεια όταν έπεσε η Κωνσταντινούπολη. Είναι τόσο αγαπητός στην Κέρκυρα που 4 λιτανείες γίνονται κάθε χρόνο για να τιμήσουν τα θαύματα που έκανε για τους Κερκυραίους.
Ο μεγαλύτερος εορτασμός γίνεται στις 11 Αυγούστου, για τον εορτασμό του Αγίου Σπυρίδωνα που έσωσε την Κέρκυρα από την πολιορκία των Τούρκων το 1716. Σύμφωνα με το θαύμα, όταν οι Τούρκοι ετοιμάζονταν να επιτεθούν, είδαν τον Άγιο να βγαίνει από το ναό του περιτριγυρισμένος από αγγέλους και να τους απειλεί με ένα πυρσό. Οι Τούρκοι έφυγαν όλοι ξαφνικά και δεν πέθανε ούτε ένας Κερκυραίος.
Ο Άγιος Σπυρίδων γιορτάζεται επίσης με λιτανεία μέσα στην εκκλησία την ημέρα του Αγίου Σπυρίδωνα, στις 12 Δεκεμβρίου. Όλο το νησί συμμετέχει στις εορταστικές εκδηλώσεις. Γιορτάζεται επίσης την Κυριακή των Βαΐων, όταν οι ντόπιοι τον τιμούν για τη σωτηρία της Κέρκυρας από την πανούκλα το 1629. Την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου, ο Άγιος γιορτάζεται και πάλι με άλλη λιτανεία, αυτή τη φορά για την προστασία του νησιού από την πανούκλα το 1673.
Ιστορικά αξιοθέατα στα Ιόνια Νησιά
Τα ιστορικά αξιοθέατα στα Ιόνια Νησιά περιλαμβάνουν την Παλιά Πόλη της Κέρκυρας (μνημείο της UNESCO), την πλατεία Σπιανάδα, την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα και το περίφημο Ποντικονήσι. Το Αχίλλειο Μέγαρο και το μοναστήρι της Παναγίας Παλαιοκαστρίτσας αξίζει επίσης να επισκεφθείτε αν φύγετε από την πόλη της Κέρκυρας.
Στους Παξούς, μπορείτε να δείτε το ενετικό φρούριο του Αγίου Νικολάου και να πάτε στο Φεστιβάλ Μουσικής Παξών τον Σεπτέμβριο. Στη Λευκάδα, μπορείτε να δείτε το ενετικό κάστρο Santa Maura και την ιστορική Δημόσια Βιβλιοθήκη.
Στην Κεφαλονιά, τα πιο δημοφιλή ιστορικά αξιοθέατα είναι το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου, το Φρούριο της Άσσου και ο Φάρος των Αγίων Θεοδώρων.
Στη Ζάκυνθο, αξίζει να δείτε την εκκλησία του Αγίου Διονυσίου και το Μηλένειο Ναυτικό Μουσείο. Στα Κύθηρα, θα θελήσετε να σταματήσετε στο ενετικό κάστρο του 13ου αιώνα, στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στη Μονή Μυρτιδιώτισσας.
Γιατί ονομάζεται Κέρκυρα;
Κορκύρα ή Κερκύρα ήταν το όνομα στην Αρχαιότητα. Στη Μεσαιωνική και Βυζαντινή εποχή (από τον 7ο αιώνα), το όνομα του νησιού άλλαξε σε Κόρυφο. Το όνομα "Koryphó" (Κορυφώ) "κορυφή", αναφέρεται στις κορυφές της οχυρωμένης βυζαντινής ακρόπολης (σήμερα το Παλαιό Φρούριο).
Το ίδιο όνομα συναντάται σε όλα τα κείμενα από τους μεσαιωνικούς και βυζαντινούς χρόνους. Ο Luitprand, επίσκοπος της βόρειας Ιταλίας στην Κρεμόνα, επέστρεψε κάποτε στην Ιταλία από την πρεσβεία του στην Κωνσταντινούπολη και σταμάτησε στην Κέρκυρα, την οποία ονόμασε με το όνομα Coriphvs (=Κορυφούς=Κορυφώ=Αγγλικά Η Κέρκυρα). Αυτό υποδηλώνει ότι το όνομα ήταν ήδη σε χρήση το έτος 968 και χαρακτήριζε ολόκληρο το νησί. Το ίδιο όνομα στη Δύση επικράτησε ως "Κέρκυρα" και διαδόθηκε διεθνώς.
Επίσκεψη στα νησιά του Ιονίου
Ορισμένες από τις πιο διάσημες παραλίες της Ελλάδας, όπως το Πόρτο Κατσίκι στη Λεκάδα, η παραλία Ναυάγιο στη Ζάκυνθο και η παραλία Μύρτος στην Κεφαλονιά, αποτελούν ένα must visit για όσους ταξιδεύουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Τα γαλαζοπράσινα νερά είναι ιδανικά για θαλάσσια σπορ όπως windsurfing, καταδύσεις και kitesurfing. Βασιλική, ο Άγιος Γιάννης και το νησί της Λευκάδας είναι οι καλύτερες τοποθεσίες για θαλάσσια σπορ. Για τους λάτρεις της φύσης, είναι δυνατή η πεζοπορία κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου στα νησιά του Ιονίου, ενώ στο νερό μπορείτε να δείτε τη φώκια Caretta Caretta και Monachus Monachus, αν είστε τυχεροί.
Πηγές:
Σταμάτιος Τ. Χονδρογιάννης, Το Βυζάντιο στον Κόσμο. Καλλιτεχνική, πολιτιστική και ιδεολογική κληρονομιά από τον 19ο στον 21ο αιώνα
Μουσείο Αντιβουνιώτισσας. Κέρκυρα, Θεσσαλονίκη 2010, Θεσσαλονίκη 2017
