Φθινόπωρο στα άλση: Νοέμβρη: Τι συμβαίνει τον Οκτώβριο-Νοέμβριο
Όταν η ζέστη μαλακώνει και έρχεται το πρώτο δροσερό αεράκι, η Ελλάδα μπαίνει σε έναν από τους πιο όμορφους ρυθμούς της: τη συγκομιδή της ελιάς. Από τα τέλη Οκτωβρίου, συνήθως μέχρι τον Νοέμβριο, οι οικογένειες επιστρέφουν στα χωριά τους, οι γείτονες συγκεντρώνονται κάτω από τα ασημοπράσινα δέντρα και τα τοπικά πιεστήρια αρχίζουν να δουλεύουν μέρα και νύχτα. Αν επισκέπτεστε ή έχετε σπίτι στην Ελλάδα, αυτή είναι η εποχή που η ύπαιθρος είναι πιο ζωντανή.
Η Ελλάδα είναι ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς ελαιολάδου παγκοσμίως, με πάνω από 2.800 ελαιοτριβεία σε όλη τη χώρα και ετήσια παραγωγή περίπου 2 εκατομμυρίων τόνων, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τρίτη θέση διεθνώς, μετά την Ισπανία και την Ιταλία. Η χώρα παράγει τόσο βρώσιμες ελιές (περίπου 120.000 τόνους ετησίως) όσο και ελαιόλαδο, με την καλλιέργεια να επεκτείνεται συνεχώς σε νέες περιοχές. Η συγκομιδή αρχίζει τον Οκτώβριο και διαρκεί μέχρι τον Μάρτιο, ανάλογα με την ποικιλία.
Ρίζες που τρέχουν βαθιά
Η ελαιοκαλλιέργεια στην Ελλάδα έχει ιστορία χιλιάδων ετών, με ισχυρούς δεσμούς με τη μινωική Κρήτη και την κλασική Αθήνα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη της Αθήνας πήρε το όνομά της από τον διαγωνισμό μεταξύ της θεάς Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την προστασία και την ονομασία της πόλης, που τότε ονομαζόταν Κεκροπία. Οι δύο αντίπαλοι θεοί ανέβηκαν στον βράχο της Ακρόπολης μαζί με τους άλλους δέκα θεούς του Ολύμπου. Αυτοί θα ήταν οι κριτές στη διαμάχη μεταξύ των δύο θεών και θα έπαιρναν την τελική απόφαση.
Ο Ποσειδώνας χτύπησε τον βράχο της Ακρόπολης με την τρίαινά του, δημιουργώντας μια πηγή θαλασσινού νερού. Η Αθηνά προσέφερε στους κατοίκους μια ελιά που θα τους παρείχε τροφή, λάδι, ξύλο και καταφύγιο. Οι κάτοικοι της πόλης, κρίνοντας ότι η ελιά ήταν πιο πολύτιμο και χρήσιμο δώρο για την ευημερία τους, επέλεξαν την Αθηνά ως προστάτιδα θεά τους. Έτσι, η πόλη ονομάστηκε Αθήνα προς τιμήν της θεάς.
Αυτή είναι μια ιστορία που εξακολουθεί να διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι Έλληνες βλέπουν την ελιά σήμερα: ως σύμβολο ειρήνης, σοφίας και ανθεκτικότητας. Θα νιώσετε αυτή την κληρονομιά με μικρούς, καθημερινούς τρόπους, κοινά γεύματα στους ελαιώνες, ευλογίες για καλή σοδειά και περήφανες πρώτες γευστικές δοκιμές του νέου λαδιού.
Πώς λειτουργεί η συγκομιδή της ελιάς στην Ελλάδα (απλά, όχι τεχνικά)
Σε όλη την Κρήτη, την Πελοπόννησο, τα νησιά και τις ηπειρωτικές κοιλάδες, η διαδικασία είναι εκπληκτικά πρακτική:
- Τα δίχτυα είναι απλωμένα κάτω από τα δέντρα.
- Τα κλαδιά χτενίζονται με τσουγκράνες χειρός ή χτυπιούνται απαλά ώστε οι ελιές να πέφτουν μαλακά.
- Τα καλάθια γεμίζουν, τα φορτηγά καταφθάνουν και τα φρούτα πηγαίνουν γρήγορα στο τοπικό ελαιοτριβείο.
Πολλές οικογένειες εξακολουθούν να συγκομίζουν όπως έκαναν οι παππούδες τους, αλλά τα έξυπνα εργαλεία έχουν κάνει τη δουλειά πιο εύκολη:
- Οι χειροκίνητες τσουγκράνες και τα δίχτυα διατηρούν την ποιότητα των καρπών και προστατεύουν τα δέντρα.
- Οι ελαφριές ηλεκτρικές χτένες και οι αναδευτήρες κλαδιών επιταχύνουν τη διαδικασία, παραμένοντας παράλληλα ήπιες.
- Σε μεγαλύτερα, πιο επίπεδα κτήματα, οι μηχανοκίνητες πλατφόρμες βοηθούν στην αποτελεσματική συλλογή των καρπών.
Οι περισσότεροι καλλιεργητές συνδυάζουν μεθόδους: λίγη τεχνολογία για αποτελεσματικότητα, χειροκίνητη επιλογή για τους καλύτερους καρπούς. Το αποτέλεσμα είναι η ποιότητα που μπορείτε να γευτείτε, ειδικά σε ποικιλίες όπως η Κορωνέικη (φημισμένη για το φρέσκο, φρουτώδες λάδι) και η Καλαμάτα (αγαπημένη ως επιτραπέζια ελιά). Στο ελαιοτριβείο, οι ελιές πλένονται και πιέζονται εν ψυχρώ.
Πέρα από την πρακτική εργασία, η συγκομιδή της ελιάς στην Ελλάδα είναι ένα κοινοτικό γεγονός. Οι οικογένειες ταξιδεύουν πίσω στη γη των προγόνων τους, οι φίλοι βοηθούν τους φίλους τους και η μέρα σταματά για γεύματα στην ύπαιθρο, ψητό ψωμί, ντομάτες, ελιές (φυσικά) και τοπικό κρασί. Για τους νεοεισερχόμενους και τους ξένους ιδιοκτήτες σπιτιού, είναι ένας εύκολος τρόπος να συνδεθείτε με το χωριό σας, να γνωρίσετε τους γείτονες και να κατανοήσετε την ελληνική ιδέα της φιλοξενίας, της γνήσιας φιλοξενίας.
Ποικιλίες και χρήση
1.Πρώιμη συγκομιδή: Πρώτα συγκομίζονται οι πράσινες ελιές.
2.Ακολουθούν δημοφιλείς ποικιλίες: Οι μαύρες ελιές, όπως η Καλαμάτα και η Άμφισσα, είναι οι πιο δημοφιλείς στην Ελλάδα.
3.Late συγκομιδή: Οι ρυτιδωτές ελιές, γνωστές ως throubes, συλλέγονται μέχρι τον Μάρτιο και συντηρούνται σε χοντρό αλάτι.
Υπάρχουν περισσότερα από 43 διαφορετικά είδη ελιών που καλλιεργούνται στην Ελλάδα. Μερικοί από τους πιο διάσημους για την παραγωγή ελαιολάδου είναι οι εξής:
- Κορωνέικη
- Τσουνάτι
- Kothreiki ή Manaki
- Λιανολιά, Κέρκυρα
- Χαλκιδικής
Οι κύριες ποικιλίες βρώσιμων ελιών είναι:
- Καλαμών ή Καλαμάτας
- Amphissa ή Konservolia
Πού να το ζήσετε
- Κρήτη: απέραντοι ελαιώνες, Κορωνέϊκο λάδι, φιλικοί μύλοι.
- Πελοπόννησος (Μεσσηνία, Λακωνία): Κλασικά τοπία και ισορροπημένα λάδια.
- Νησιά (Νάξος, Λέσβος, Κεφαλονιά): Μικρότερα κτήματα, ισχυρές τοπικές παραδόσεις.
- Χαλκιδική: Χαλκιδική: Βόρεια γοητεία, αρχαία ελαιόδεντρα και βραβευμένο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο.
- Αττική & ηπειρωτικές κοιλάδες: Εύκολες ημερήσιες εκδρομές από την Αθήνα κατά τη διάρκεια των εβδομάδων συγκομιδής.
Μπορείτε να το ζήσετε αυτό ακόμη και στο σπίτι σας στην Ελλάδα. Εάν ενδιαφέρεστε να έχετε έναν ελαιώνα στο σπίτι σας, απλά διαβάστε το σχετικό μας blog. Μπορείτε επίσης να διαβάσετε τον πλήρη οδηγό μας για το ελληνικό ελαιόλαδο, εδώ.
Το συμπέρασμα για συγκομιδή ελιάς στην Ελλάδα
Η συγκομιδή της ελιάς στην Ελλάδα δεν είναι απλώς γεωργία, είναι μια εποχή που ανήκει σε όλους. Είτε επισκέπτεστε για πρώτη φορά είτε εγκαθίσταστε σε ένα νέο σπίτι, οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος προσφέρουν ένα αυθεντικό παράθυρο στο πώς λειτουργεί η Ελλάδα: πρώτα η οικογένεια, ο σεβασμός της γης και το καλό φαγητό που μοιράζεται.